Coca

Mae Coca yn blanhigyn yn y teulu Erythroxylaceae, sy'n frodorol i ogledd-orllewin De America. Mae'r planhigyn yn chwarae rhan sylweddol yn niwylliant traddodiadol yr Andes. Mae dail coco yn cynnwys alcaloidau cocên, sylfaen ar gyfer y cyffur cocên, sy'n symbylydd pwerus.
Mae'r planhigyn yn debyg i lwyn du, ac mae'n tyfu i uchder o 2-3 m (7–10 tr). Mae'r canghennau'n syth, ac mae'r dail, sydd â arlliw gwyrdd, yn denau, afloyw, hirgrwn, a thaprog ar yr eithafion. Nodwedd amlwg o'r ddeilen yw dogn ynysig wedi'i ffinio â dwy linell grom hydredol, un llinell ar bob ochr i'r midrib, ac yn fwy amlwg ar dan wyneb y ddeilen.
Mae'r blodau'n fach, ac wedi'u gwaredu mewn clystyrau bach ar goesynnau byrion; mae'r corolla yn cynnwys pum petal melyn-gwyn, mae'r antherau ar siâp calon, ac mae'r pistil yn cynnwys tri charped sydd wedi'u huno i ffurfio ofari tair siambr. Mae'r blodau'n aeddfedu'n aeron coch.
Weithiau bydd larfa'r gwyfyn Eloria noyesi yn bwyta'r dail.